1. Work And Travel (WAT) Programı Nedir?
Work And Travel (WAT) Programı adından da anlaşılacağı üzere çalışma ve seyahat etme programıdır. Bununla birlikte üniversite öğrencilerine hak olarak tanınmış olduğunu belirtmekte fayda var. Söz konusu program kapsamında, üniversite eğitimini henüz tamamlamamış öğrenciler Amerika’da yaz tatili boyunca belli işlerde ücretli bir şekilde çalışarak sosyal, kültürel, sektörel anlamda deneyim kazanırlar. Program kapsamında çalışılacak işin bittiği süre sonrasında öğrenciler tekrar ülkelerine dönmek durumundadırlar.
Programa katılmak isteyen kişiler, program kapsamında yapmaları gereken iş ve işlemler için profesyonel destek almak amacıyla bir WAT ajansına başvurabilir. Bu ajansların tamamının ücretli olduğu ve anlaşma koşullarına göre ücretlerinin farklılık gösterebileceği unutulmamalıdır.
2. Work And Travel (WAT) Programına Kimler Başvurabilir
Bu programa, herhangi bir üniversitede eğitimine devam eden tüm öğrenciler başvurabilir. Konunun önemli kısmı aslında Amerika’ya gidebilmek ve orada çalışabilecek bir iş için gerekli vizeyi alabilmektir. Bunun için de WAT J-1 vizesi gereklidir. Amerika'ya giriş yapmak için ve kültürel değişim programları için geçerli olan J-1 vizesine DS-2019 formuyla birlikte başvurmak gerekmektedir. DS-2019 formu sadece kişiye özel ve söz konusu programla alakalı bilgileri kapsayan önemli ve gerekli bir evraktır.
3. Amerikan Vizesi Alabilmek ve Uygun Bir İş Bulabilmek Kolay mıdır?
Pasaport işlemlerinden sonra başvurulacak olan Amerikan Vizesinde durum öğrenciler lehine görünmektedir. Çünkü öğrenimi devam eden bu sebeple de tekrar ülkesine dönmek zorunda olan öğrencilere Amerikan konsolosluğu daha ılımlı davranmaktadır. Zaten bahse konu vize biraz da uzun dönem bir turistik vize mahiyetindedir. Vizenin turistik vizeye göre en avantajlı tarafı Amerika da çalışma hakkına sahip olacak olmanızdır.
Uygun iş bulabilme konusuna geçmeden önce, programa başvuracak kişilerin yabancı dil seviyelerinin öneminden bahsetmek gerekir. Yabancı dil olarak, Amerika Birleşik Devletleri’nin resmi dili İngilizce olması nedeniyle, öncelikle İngilizce bilmek çok önemli ve gereklidir. Bu noktada, ileri bir dil seviyesine sahip olma, başvuru yapan kişiye vize alınması ve daha konforlu bir iş bulunması aşamasında avantaj sağlayacaktır. Ancak, düşük düzeyde İngilizce bilen birisi de vize alabilme ve iş bulabilme imkânına sahiptir. Birçok yerde İspanyolca ikinci dil olduğundan ve Amerika’da hispanik kökenli insanlar çok olduğundan, İspanyolca bilmekte iş bulma konusunda katkı sağlayabilir.
Amerika’da yaz tatili süresine denk gelen (üç ay civarında) bir süre geçirileceği ve bu süre zarfında, hem konaklama ihtiyacı için gerekli harcamaların karşılanması gerektiği hem de alış veriş yapılacağı düşünüldüğünde iyi bir işte çalışmak katılımcılar için oldukça önemlidir. İş bulma süreci sektörlere göre farklılık gösterse de Aralık Ocak döneminde başlamaktadır. Ne kadar erken iş arama sürecine girilirse birçok farklı eyalette çok sayıda iş bulma imkânı olacak demektir. Bu nedenle WAT’a katılma kararı erken alınmalı ve iş arayışına erken başlanmalıdır.
WAT’a bir ajans aracılığıyla başvurulduysa vize başvuru süreci, hangi işlerin kime uygun olduğu gibi teknik detaylar ve işverenlerle görüşme sağlanması hususlarında bahse konu ajanslar destek sağlayacaktır. Ajans, başvuru sahibinin yabancı dil seviyesine, fiziki ve psikolojik durumuna hatta sosyal tercihlerine göre alternatif işler önerebilir. Kişi ise kendisine ve program kapsamında beklentilerine karşılık gelen bir işi seçer ve uygun bir tarihte işvereniyle internet üzerinden bir görüşme gerçekleştirebilir. Bu görüşmede işveren, başvuru sahibinin fiziksel görünüşünü, İngilizce seviyesini ve iş konusunda istekli olup olmadığını gözlemlemek isteyebilir. Eğer taraflar arasında büyük bakış açısı farklılıkları veya uyum sağlanamayan noktalar olmamışsa bu görüşme olumlu geçecek ve taraflar genel anlamda mutabık kalmış sayılacaktır.
4. WAT Programında Ne Tür İşler Vardır?
Program kapsamında oldukça çok alanda, birbirinden farklı işler bulunmaktadır. Görev zorlukları bulunduğu yere (eyalete), çalışma saatlerine, dil seviyesine, fiziki güç gerektirmesine, bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
WAT kapsamında yapılabilecek işler arasında;
* Otel, motel gibi konaklama yerlerindeki pozisyonlardan; resepsiyonist, taşıyıcı, oda servisi, genel temizlik görevlisi, mutfak çalışanı,
* Su Parkları ve Eğlence Parklarındaki pozisyonlardan; bilet satıcısı, cankurtaran, operatör,
* Restaurant, Bar ve Cafelerdeki pozisyonlardan; garson, barista, kasiyer, bulaşıkçı,
* Market, mağaza ve alış veriş merkezi gibi yerlerdeki pozisyonlardan; Kasiyer, reyon görevlisi, sunum elemanı, satış elemanı, park elemanı,
en bilinenler olarak sayılabilir.
Bunlar haricinde de tabi ki birçok iş ve görev bulunabilir. Bununla alakalı kişinin bireysel bir çaba içerisinde olması da gerekir.
Öte yandan belirtilmesinde fayda bulunan bir diğer konuda, katılımcının çalıştığı işyerinde çeşitli sorunlar yaşayabilecek olması ihtimalidir. Bu gibi bir ihtimal her zaman göz önünde bulundurulmalı ve konuya öncelikle çözüm odaklı yaklaşılmalıdır. Çeşitli sözleşmeler yapılma durumu söz konusu olsa da çalışanın da haklarını bilmesi ve gerek fiziksel gerek mental sağlığını gözetmesi gerekir. Şöyle ki kendisinin ve işvereninin çıkarlarını dengeli bir şekilde dikkate alarak farklı kararlar verebileceğini unutmamalıdır. Bu kararlar arasında iş değiştirme, vardiya değiştirme, yerine birini ayarlamak kaydıyla ve gerekli durumlarda izin alma ihtimalleri örnek verilebilir.
5. Work And Travel (WAT) Programı Kapsamında Sağlık Sigortası Yapılır mı?
WAT Programı sürecinde, istenmeyen bir durum olsa da, çeşitli sağlık problemleriyle veya kazalarla karşılaşmak, olasılıklar dâhilindedir. Amerika da sağlık hizmetlerinin oldukça pahalı olduğu düşünüldüğünde bir sağlık sigortası edinmekte büyük yarar vardır. Sağlık sigortası henüz yurt dışına çıkılmadan temin edilmesi daha yerinde olacaktır. Bu konuda profesyonel destek alınan WAT ajansı katılımcılara destek olacaktır. Ancak sağlık sigortası ücreti bazı ajanslarda WAT ücretine dahil olabileceği gibi bazı ajanslarda dahil olmayabilir.
6. Programın Avantajları ve Zorlukları Nelerdir?
Programın çok sayıda avantajı ve faydası bulunmaktadır. Yeni bir kültür ve ülke görmek yeni insanlarla tanışmak, iletişim kurmak bunların en başında gelir. Bir çok üniversite öğrencisinin yurt dışına çıkma imkânı bulamadığı göz önüne alındığında WAT programı katılımcılarına büyük bir kolaylık sunmaktadır. Bu kolaylığın en önemli yanı; yapacağınız harcamaları karşılayabilmek için, Amerika da kaldığınız süre zarfında çalışacak olmanızdır. Şöyle ki, ciddi bir çalışma programı ve iyi bir finansal planlama ile WAT sonrası ülkenize dönerken hem yaptığınız harcamaları karşılamış he de bir miktar birikim yapmış olarak ülkenize dönebilirsiniz.
WAT Programı kapsamında farklı ülkelerden de Amerika’ya öğrenciler geleceği için onlarla da tanışma ve arkadaş edinme imkânı oluşacaktır. İşverenle kurulacak iyi ilişkiler ve yaratılacak sosyal çevre ile bir sonraki sene yaz tatilinde de WAT proramına katılma imkânı bulunabilir. Dahası bu sefer birçok maliyet (ajans ücreti vb), ilk sene olduğunun aksine, karşınıza çıkmayacağı için daha uygun fiyatlı bir program olacaktır.
Öte yandan, kesin bir koşul olmayıp WAT programına giden öğrencilerin tercih ettiği bir gezinti sürecinden de bahsetmek gerekir. Bu gezinti kapsamında, ülkenize dönüş tarihinden 8-10 gün önce işten ayrılıp, bir araba ya da karavan kiralayıp eyaletler arası seyahat de yapabilirsiniz. Bu küçük gezinti programı için, işten ayrılma tarihi dikkatli belirlenip söz konusu tarih bağlamında işverenin bilgilendirilmiş olmasında önem bulunmaktadır. Ayrıca Amerika içinde çıkılması planlanan bu seyahat için finansal bir planlama yapılmış olması size fayda sağlayacak dahası parasal açıdan zorda kalmanızı önlemiş olacaktır.
Programın kapsamında çalışma yeri, saatleri, ulaşım, yeme içme, alış veriş yapma, günü birlik gezintiler, arkadaş edinme konularında katılımcıların birçok karar alması gerekir. Bu kararlar alınırken genel toplum kurallarına, insani ve toplumsal farklılıklara dikkat edilmeli ve kültürel ya da bireysel farklılıklar sürekli göz önünde bulundurulmalıdır. Aksi takdirde, kişilere (öğrencilere) katkı sağlayacak bu programdan en üst düzeyde verim alınamayabilir. Hatta önemli sıkıntılara sebebiyet verilebilir.
WAT programının zorlu taraflarından da bahsetmek katılımcılar için faydalı olacaktır. Bu zorluklar arasında, farklı bir dil konuşan ve farklı kültürel özellikleri olan bir toplum içinde zaman geçirmek zorunda olmaktır. Özellikle ilk günler iletişim de zorlanmak gayet doğal bir durumdur. Ancak bu zorluk kişi de bir korku hali doğurabilir. Çünkü iletişim kurma gerekliliği en temel insanı ihtiyaçlardan biridir. Bu iletişim eğlence için kurulması yanında var olma ve hayatta kalma güdüsüyle de alakalı olduğu için kişinin en temel gereksinimleri (ihtiyaçları) arasında yer alır.
Bir üniversite öğrencisinin zaten bir yabancı dil biliyor olması gerekliliği yanında WAT programına katılacakların, Amerika da bulundukları süre boyunca kendilerini rahat ifade edebilmeleri için program öncesi süreçte yoğun bir şekilde İngilizce çalışmalarında ve konuşma pratiği yapmalarında pek çok yarar bulunmaktadır.
7. Beklentilerin Karşılanamaması ve Program hoşnutsuzluğu
Çok nadir de olsa programdan erken ayrılan kısa bir süre sonra ülkesine dönmek isteyen kişiler olabilir. Bu ihtimali de büyük bir sıkıntı olarak görmemek gerekir. Aslında bir noktada kişinin kendisini yeni ve belirsizlikleri olan bir duruma yöneltmesi kişisel gelişimi açısından da önemlidir. Böyle bir program sayesinde öğrenciler kendi sınırlarını da görmekte dahası o sınırları genişletme çabası içine girmektadirler. Özet olarak, belli bazı zorlukları olsa da WAT programı üniversite öğrencileri için kendilerini tanıyabilecekleri ve geliştirebilecekleri, kaçırılmaması gereken bir fırsattır.
Work And Travel (WAT) Programı adından da anlaşılacağı üzere çalışma ve seyahat etme programıdır. Bununla birlikte üniversite öğrencilerine hak olarak tanınmış olduğunu belirtmekte fayda var. Söz konusu program kapsamında, üniversite eğitimini henüz tamamlamamış öğrenciler Amerika’da yaz tatili boyunca belli işlerde ücretli bir şekilde çalışarak sosyal, kültürel, sektörel anlamda deneyim kazanırlar. Program kapsamında çalışılacak işin bittiği süre sonrasında öğrenciler tekrar ülkelerine dönmek durumundadırlar.
Programa katılmak isteyen kişiler, program kapsamında yapmaları gereken iş ve işlemler için profesyonel destek almak amacıyla bir WAT ajansına başvurabilir. Bu ajansların tamamının ücretli olduğu ve anlaşma koşullarına göre ücretlerinin farklılık gösterebileceği unutulmamalıdır.
2. Work And Travel (WAT) Programına Kimler Başvurabilir
Bu programa, herhangi bir üniversitede eğitimine devam eden tüm öğrenciler başvurabilir. Konunun önemli kısmı aslında Amerika’ya gidebilmek ve orada çalışabilecek bir iş için gerekli vizeyi alabilmektir. Bunun için de WAT J-1 vizesi gereklidir. Amerika'ya giriş yapmak için ve kültürel değişim programları için geçerli olan J-1 vizesine DS-2019 formuyla birlikte başvurmak gerekmektedir. DS-2019 formu sadece kişiye özel ve söz konusu programla alakalı bilgileri kapsayan önemli ve gerekli bir evraktır.
3. Amerikan Vizesi Alabilmek ve Uygun Bir İş Bulabilmek Kolay mıdır?
Pasaport işlemlerinden sonra başvurulacak olan Amerikan Vizesinde durum öğrenciler lehine görünmektedir. Çünkü öğrenimi devam eden bu sebeple de tekrar ülkesine dönmek zorunda olan öğrencilere Amerikan konsolosluğu daha ılımlı davranmaktadır. Zaten bahse konu vize biraz da uzun dönem bir turistik vize mahiyetindedir. Vizenin turistik vizeye göre en avantajlı tarafı Amerika da çalışma hakkına sahip olacak olmanızdır.
Uygun iş bulabilme konusuna geçmeden önce, programa başvuracak kişilerin yabancı dil seviyelerinin öneminden bahsetmek gerekir. Yabancı dil olarak, Amerika Birleşik Devletleri’nin resmi dili İngilizce olması nedeniyle, öncelikle İngilizce bilmek çok önemli ve gereklidir. Bu noktada, ileri bir dil seviyesine sahip olma, başvuru yapan kişiye vize alınması ve daha konforlu bir iş bulunması aşamasında avantaj sağlayacaktır. Ancak, düşük düzeyde İngilizce bilen birisi de vize alabilme ve iş bulabilme imkânına sahiptir. Birçok yerde İspanyolca ikinci dil olduğundan ve Amerika’da hispanik kökenli insanlar çok olduğundan, İspanyolca bilmekte iş bulma konusunda katkı sağlayabilir.
Amerika’da yaz tatili süresine denk gelen (üç ay civarında) bir süre geçirileceği ve bu süre zarfında, hem konaklama ihtiyacı için gerekli harcamaların karşılanması gerektiği hem de alış veriş yapılacağı düşünüldüğünde iyi bir işte çalışmak katılımcılar için oldukça önemlidir. İş bulma süreci sektörlere göre farklılık gösterse de Aralık Ocak döneminde başlamaktadır. Ne kadar erken iş arama sürecine girilirse birçok farklı eyalette çok sayıda iş bulma imkânı olacak demektir. Bu nedenle WAT’a katılma kararı erken alınmalı ve iş arayışına erken başlanmalıdır.
WAT’a bir ajans aracılığıyla başvurulduysa vize başvuru süreci, hangi işlerin kime uygun olduğu gibi teknik detaylar ve işverenlerle görüşme sağlanması hususlarında bahse konu ajanslar destek sağlayacaktır. Ajans, başvuru sahibinin yabancı dil seviyesine, fiziki ve psikolojik durumuna hatta sosyal tercihlerine göre alternatif işler önerebilir. Kişi ise kendisine ve program kapsamında beklentilerine karşılık gelen bir işi seçer ve uygun bir tarihte işvereniyle internet üzerinden bir görüşme gerçekleştirebilir. Bu görüşmede işveren, başvuru sahibinin fiziksel görünüşünü, İngilizce seviyesini ve iş konusunda istekli olup olmadığını gözlemlemek isteyebilir. Eğer taraflar arasında büyük bakış açısı farklılıkları veya uyum sağlanamayan noktalar olmamışsa bu görüşme olumlu geçecek ve taraflar genel anlamda mutabık kalmış sayılacaktır.
4. WAT Programında Ne Tür İşler Vardır?
Program kapsamında oldukça çok alanda, birbirinden farklı işler bulunmaktadır. Görev zorlukları bulunduğu yere (eyalete), çalışma saatlerine, dil seviyesine, fiziki güç gerektirmesine, bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
WAT kapsamında yapılabilecek işler arasında;
* Otel, motel gibi konaklama yerlerindeki pozisyonlardan; resepsiyonist, taşıyıcı, oda servisi, genel temizlik görevlisi, mutfak çalışanı,
* Su Parkları ve Eğlence Parklarındaki pozisyonlardan; bilet satıcısı, cankurtaran, operatör,
* Restaurant, Bar ve Cafelerdeki pozisyonlardan; garson, barista, kasiyer, bulaşıkçı,
* Market, mağaza ve alış veriş merkezi gibi yerlerdeki pozisyonlardan; Kasiyer, reyon görevlisi, sunum elemanı, satış elemanı, park elemanı,
en bilinenler olarak sayılabilir.
Bunlar haricinde de tabi ki birçok iş ve görev bulunabilir. Bununla alakalı kişinin bireysel bir çaba içerisinde olması da gerekir.
Öte yandan belirtilmesinde fayda bulunan bir diğer konuda, katılımcının çalıştığı işyerinde çeşitli sorunlar yaşayabilecek olması ihtimalidir. Bu gibi bir ihtimal her zaman göz önünde bulundurulmalı ve konuya öncelikle çözüm odaklı yaklaşılmalıdır. Çeşitli sözleşmeler yapılma durumu söz konusu olsa da çalışanın da haklarını bilmesi ve gerek fiziksel gerek mental sağlığını gözetmesi gerekir. Şöyle ki kendisinin ve işvereninin çıkarlarını dengeli bir şekilde dikkate alarak farklı kararlar verebileceğini unutmamalıdır. Bu kararlar arasında iş değiştirme, vardiya değiştirme, yerine birini ayarlamak kaydıyla ve gerekli durumlarda izin alma ihtimalleri örnek verilebilir.
5. Work And Travel (WAT) Programı Kapsamında Sağlık Sigortası Yapılır mı?
WAT Programı sürecinde, istenmeyen bir durum olsa da, çeşitli sağlık problemleriyle veya kazalarla karşılaşmak, olasılıklar dâhilindedir. Amerika da sağlık hizmetlerinin oldukça pahalı olduğu düşünüldüğünde bir sağlık sigortası edinmekte büyük yarar vardır. Sağlık sigortası henüz yurt dışına çıkılmadan temin edilmesi daha yerinde olacaktır. Bu konuda profesyonel destek alınan WAT ajansı katılımcılara destek olacaktır. Ancak sağlık sigortası ücreti bazı ajanslarda WAT ücretine dahil olabileceği gibi bazı ajanslarda dahil olmayabilir.
6. Programın Avantajları ve Zorlukları Nelerdir?
Programın çok sayıda avantajı ve faydası bulunmaktadır. Yeni bir kültür ve ülke görmek yeni insanlarla tanışmak, iletişim kurmak bunların en başında gelir. Bir çok üniversite öğrencisinin yurt dışına çıkma imkânı bulamadığı göz önüne alındığında WAT programı katılımcılarına büyük bir kolaylık sunmaktadır. Bu kolaylığın en önemli yanı; yapacağınız harcamaları karşılayabilmek için, Amerika da kaldığınız süre zarfında çalışacak olmanızdır. Şöyle ki, ciddi bir çalışma programı ve iyi bir finansal planlama ile WAT sonrası ülkenize dönerken hem yaptığınız harcamaları karşılamış he de bir miktar birikim yapmış olarak ülkenize dönebilirsiniz.
WAT Programı kapsamında farklı ülkelerden de Amerika’ya öğrenciler geleceği için onlarla da tanışma ve arkadaş edinme imkânı oluşacaktır. İşverenle kurulacak iyi ilişkiler ve yaratılacak sosyal çevre ile bir sonraki sene yaz tatilinde de WAT proramına katılma imkânı bulunabilir. Dahası bu sefer birçok maliyet (ajans ücreti vb), ilk sene olduğunun aksine, karşınıza çıkmayacağı için daha uygun fiyatlı bir program olacaktır.
Öte yandan, kesin bir koşul olmayıp WAT programına giden öğrencilerin tercih ettiği bir gezinti sürecinden de bahsetmek gerekir. Bu gezinti kapsamında, ülkenize dönüş tarihinden 8-10 gün önce işten ayrılıp, bir araba ya da karavan kiralayıp eyaletler arası seyahat de yapabilirsiniz. Bu küçük gezinti programı için, işten ayrılma tarihi dikkatli belirlenip söz konusu tarih bağlamında işverenin bilgilendirilmiş olmasında önem bulunmaktadır. Ayrıca Amerika içinde çıkılması planlanan bu seyahat için finansal bir planlama yapılmış olması size fayda sağlayacak dahası parasal açıdan zorda kalmanızı önlemiş olacaktır.
Programın kapsamında çalışma yeri, saatleri, ulaşım, yeme içme, alış veriş yapma, günü birlik gezintiler, arkadaş edinme konularında katılımcıların birçok karar alması gerekir. Bu kararlar alınırken genel toplum kurallarına, insani ve toplumsal farklılıklara dikkat edilmeli ve kültürel ya da bireysel farklılıklar sürekli göz önünde bulundurulmalıdır. Aksi takdirde, kişilere (öğrencilere) katkı sağlayacak bu programdan en üst düzeyde verim alınamayabilir. Hatta önemli sıkıntılara sebebiyet verilebilir.
WAT programının zorlu taraflarından da bahsetmek katılımcılar için faydalı olacaktır. Bu zorluklar arasında, farklı bir dil konuşan ve farklı kültürel özellikleri olan bir toplum içinde zaman geçirmek zorunda olmaktır. Özellikle ilk günler iletişim de zorlanmak gayet doğal bir durumdur. Ancak bu zorluk kişi de bir korku hali doğurabilir. Çünkü iletişim kurma gerekliliği en temel insanı ihtiyaçlardan biridir. Bu iletişim eğlence için kurulması yanında var olma ve hayatta kalma güdüsüyle de alakalı olduğu için kişinin en temel gereksinimleri (ihtiyaçları) arasında yer alır.
Bir üniversite öğrencisinin zaten bir yabancı dil biliyor olması gerekliliği yanında WAT programına katılacakların, Amerika da bulundukları süre boyunca kendilerini rahat ifade edebilmeleri için program öncesi süreçte yoğun bir şekilde İngilizce çalışmalarında ve konuşma pratiği yapmalarında pek çok yarar bulunmaktadır.
7. Beklentilerin Karşılanamaması ve Program hoşnutsuzluğu
Çok nadir de olsa programdan erken ayrılan kısa bir süre sonra ülkesine dönmek isteyen kişiler olabilir. Bu ihtimali de büyük bir sıkıntı olarak görmemek gerekir. Aslında bir noktada kişinin kendisini yeni ve belirsizlikleri olan bir duruma yöneltmesi kişisel gelişimi açısından da önemlidir. Böyle bir program sayesinde öğrenciler kendi sınırlarını da görmekte dahası o sınırları genişletme çabası içine girmektadirler. Özet olarak, belli bazı zorlukları olsa da WAT programı üniversite öğrencileri için kendilerini tanıyabilecekleri ve geliştirebilecekleri, kaçırılmaması gereken bir fırsattır.